Οι παθήσεις του τριχωτού διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με την αιτία ή τον ιστό που προσβάλλουν. Οι βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις, και τα αυτοάνοσα και τα φλεγμονώδη νοσήματα (ψωρίαση) αποτελούν την πλειοψηφία των συχνότερων ιατρικών προβλημάτων του τριχωτού.
Ψωρίαση κατά πλάκας
Μια από τις πιο συνήθεις ασθένειες του τριχωτού είναι ψωρίαση κατά πλάκας. Πρόκειται για χρόνια φλεγμονώδη πάθηση η οποία οφείλεται στην υπερβολικά γρήγορη ανανέωση των κυττάρων του δέρματος, και αναγνωρίζεται από παχιές κόκκινες δερματικές κηλίδες οι οποίες καλύπτονται από υπόλευκες φολίδες. Συνοδεύεται από κνησμό, δυσφορία και παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις.
Η θεραπεία για την ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της.
Οι παράγοντες που χρησιμοποιούνται συχνά είναι τα κορτικοστεροειδή, χορήγηση βιταμίνης D3,προϊόντα που περιέχουν πίσσα, συνδυασμός καλσιποτριόλης και κορτικοστεροειδών και άλλοι παράγοντες όπως πχ διάλυμα σαλικυλικού οξέος και φωτοθεραπεία.
Χρησιμοποιούνται επίσης τοπικά κορτικοστεροειδή σε μορφή τζελ, λοσιόν, σαμπουάν, αφρών, γαλακτωμάτων και κρεμών.
Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα (seborrheicdermatitis) είναι μια συνήθης δερματοπάθεια που επηρεάζει κυρίως το τριχωτό της κεφαλής. Για την εμφάνισή της οι ειδικοί ενοχοποιούν για την εμφάνισή της την υπερανάπτυξη του μύκητα Malassezia και δεν σχετίζεται με κακή υγιεινή του δέρματος ή με κάποια αλλεργική αντίδραση.
Συχνά αναφέρεται και ως σμηγματορροϊκό έκζεμα, εντοπίζεται συνήθως στο πρόσωπο και στο τριχωτό της κεφαλής και χαρακτηρίζεται από λιπαρές φολίδες και ερυθρότητα στο δέρμα. Προκαλεί ξεφλούδισμα-ξηροδερμία, φλεγμονές στο δέρμα,επίμονη πιτυρίδα, εξάνθημα, κιτρινωπές πλάκες-λέπια σε λιπαρές περιοχές του δέρματος και κυρίως σε περιοχές που υπάρχει περίσσεια σμήγματος όπως στο τριχωτό της κεφαλής, στα φρύδια, στα γένια, πίσω από το αυτί.
Εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις και παρουσιάζει βελτίωση το καλοκαίρι λόγω της έκθεσης στον ήλιο.
Για τη θεραπεία της συστήνεται η χρήση σαμπουάν με κερατοτυλικές ιδιότητες τα οποία βοηθούν στην απομάκρυνση των φολίδων ενώ ενυδάτωση του δέρματος είναι επίσης πολύ σημαντική και πρέπει να χρησιμοποιούνται ειδικές κρέμες και ενδεδειγμένα ενυδατικά λάδια. Κάποια βότανα βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων όπως το αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου που περιορίζει την ανάπτυξη του μύκητα, η γνωστή αλόη βέρα που έχει αντιφλεγμονώδη δράση καθώς και το έλαιο αβοκάντο που βοηθά στην απομάκρυνση των φολίδων. Σε πιο επίμονες περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα δεν υποχωρούν με προϊόντα περιποίησης και τοπικής εφαρμογής συστήνεται από δερματολόγο αντιμυκητιασική αγωγήδια του στόματος.
Σημαντικό ρόλο, επίσης, στην αντιμετώπιση παίζει και η διατροφή καθώς η διατροφή συγκεκριμένων τροφών μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμό της νόσου. Ενδεικτικά η διατροφή με φρούτα, λαχανικά, ψάρια (πλούσια σε Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα), μειωμένους επεξεργασμένους υδατάνθρακες, κορεσμένα λιπαρά, κόκκινο κρέας και ο περιορισμός τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση όπως ψωμί, κρασί, μπύρα, τρόφιμα που παρασκευάζονται από μαγιά.
Ανδρογενετική Αλωπεκία (φαλάκρα)
Η Ανδρογενετική Αλωπεκία είναι μία χρόνια νόσος με γονιδιακό συνήθως υπόβαθρο,στην οποία οφείλεται η αραίωση και απώλεια των μαλλιών σε άνδρες κυρίως αλλά και σε γυναίκες.
Στους άνδρες, παρατηρείται απώλεια τριχών στους κροτάφους και οι τρίχες αραιώνουν στην κορυφή ενώ υπάρχει πιθανότητα να υπάρξει πλήρης απώλεια των μαλλιών στην προσβληθείσα περιοχή. Στις γυναίκες, συνήθως η Ανδρογενετική Αλωπεκία οδηγεί σε λέπτυνση των τριχών, ενώ τα μαλλιά αραιώνουν περισσότερο στην κορυφή της κεφαλής.
Οι αιτίες της ανδρογενετικής αλωπεκίας είναι πολλαπλές και σχετίζονται με:γενετική προδιάθεση, αυτοάνοσες παθήσεις, ορμονική ανισορροπία, διαταραχές θυρεοειδούς, λήψη ορισμένων φαρμάκων, διατροφικές διαταραχές κ.α.
Αντιμετώπιση
Σε όλες τις περιπτώσεις τριχόπτωσης απαραίτητος κρίνεται ο εργαστηριακός έλεγχος καθώς παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός ή η σιδηροπενία μπορεί να εντείνουν το πρόβλημα και να επιδεινώσουν την εικόνα.
Το σκεύασμα που χρησιμοποιείται συχνότερα για την αντιμετώπιση αυτού του είδους την τριχόπτωση είναι η μινοξιδίλη η οποία εφαρμόζεται σε τοπικά διαλύματα, μόνη της ως λοσιόν ή αφρός καθώς επίσης και σε μορφή ενέσιμης μεσοθεραπείας του τριχωτού.
Ένα ακόμη φάρμακο, το μοναδικό που λαμβάνεται από το στόμα, είναι η φιναστερίδη. Αποτελεί μία ουσία αναστολέα του ενζύμου που συμμετέχει στην μετατροπή της τεστοστερόνης στην ενεργή της μορφή.Η αναστολή αυτή μειώνει την τριχόπτωση, βελτιώνει την ποιότητα και αυξάνει τον αριθμό των τριχών.
Με το συνδυασμό των παραπάνω τρόπων αντιμετώπισης με τοπικές θεραπείες όπως η μεσοθεραπεία μαλλιών μπορεί να υπάρξει εμφανές αποτέλεσμα.
Γυροειδής Αλωπεκία (Τριχοφάγος)
Η γυροειδής αλωπεκία γνωστή και ως τριχοφάγος είναι μία παθολογική, αυτοάνοση κατάσταση που προσβάλλει το 1-2% του πληθυσμού. Αφορά έναν τύπο τριχόπτωσης που εμφανίζεται όταν το τοπικό ανοσοποιητικό σύστημα του δέρματος επιτίθεται λανθασμένα κατά των τριχοθυλακίων, από τα οποία ξεκινά η ανάπτυξη των τριχών.
Χαρακτηρίζεται από απώλεια μέρους ή όλων των τριχών, συνήθως από το τριχωτό της κεφαλής,τα γένια, τα φρύδια ή και το σώμα.
Υπάρχουν ποικίλες θεραπείες για την αντιμετώπισή της, όπως:
Κορτικοστεροειδή, σε μορφή ενέσιμων στα σημεία απώλειας μαλλιών, τοπικά φάρμακα όπου ο ασθενής εφαρμόζει κρέμα, λοσιόν ή αλοιφή στα γυμνά σημεία. Ουσίες όπως η μινοξιδίλλη, και η ανθραλίνη, η φωτοδυναμική θεραπεία και η αυτόλογημεσοθεραπεία PRP, δηλαδή η θεραπεία με ενεργοποιημένο πλάσμα από το αίμα του ίδιου του ασθενή.
Κεμανετζή Χριστίνα
Δερματολόγος